- Dat addá buori trimma ja unnit el-rávnnje rehkega, deattuha son.

Unna mátkki iežas ruovttus Rávttošnjárggas Porsáŋggus lea sus iežas muorrasárggis.

-  Muorra ferte njeidot, fievrreduvvot, gieđahallojuvvot ja ceggejuvvot. Munnje lea buoremus murret dálvet ja fievrridit dan juogo njuolga dahje cuoŋománus. Muhtimat háliidit ahte muorat goiket muorrasoahttus, muhto mun sahen nu árrat go vejolaš vai buoremusat goiká geasset.

Iehčanas dovdu
Buohkanassii son rehkenastá ahte ádjána vahkku vai lea iešbirgejeaddji muoraiguin.

-Mun rehkenasttán ahte mun njeaiddan golbma-njeallje kubihkkamehtera jahkásaččat, lohká son.

- Makkár reaidduid geavahat?

- Mus lea báhttermohtorsaha, suodjalanrusttegat ja muorrajorri ostojuvvon Čáhcesullo giddagasas. Dábálaččat geavahan dan maŋŋit dálvet, dávjjimusat ihkku dahje árra iđida, sihkkarastin dihte ahte lea cuoŋu. 

Go čakča ja dálvi boahtá, de lea hui erenoamáš beassat čohkkedit peissa ovddabeallái ja dolastit muoraiguin maid ieš lea murren. 

- Mun in oastte muoraid olgoriikkas, muhto murren ieš, juoga mii lea jierpmálaš vaikko lea lossat ja sáhttá leat váralaš. Dat addá buriid luondduvásáhusaid, dola ja njálgga káffe. Ávžžuhan áinnas murret.

 
Murret beassášáiggiid
Kate Persen, ealáhusossodaga jođiheaddji FeFos, hálddaša Finnmárkuopmodaga muorrasárgaid. Leat dušše Finnmárkku ássiid geain lea lohpi murret. 

- Boares njuolggadus ávžžuha murret beassážiid áigge vai lea buoremus kvalitehta ja goikadanáigi. Lea buorre doaibma bearrašii beassážiid áigge dahje cuoŋománus.

Son deattuha ahte ii galgga murret go lea monnen- ja čivganáigi. 

- Dán áiggi galgá luondu leat ráfis, ja lottit fuolahit čivggaid. Geavat baicca dan áiggi ruovttus muoraiguin bargat. Liegga dálkin miessemánus sáhttá álgit háhkat muorrasahtu, čuollat ja bordit, evttoha son. 

Doalsteapmi lea buorre dálkkádahkii 
Finnmárkku meahccehoavda, Tor Håvard Sund, ávžžuha dolastit. 

- Jus mii guođđit eret olbmuid geat ožžot allergiijareakšuvnnaid ja geahpesdávddaid, de lea doalsteapmi buorre dálkkádahkii ja birrasii.

- Mo nu?

- Vuovdi lea ođasmuvvi resursa ja CO2 luoitin lea seamma ollu beroškeahttá boalddat go dan, energiijaávkkástallat dahje jus divttat dan guohcagiid meahcis. 

Ávkin máŋgasii
Son oaivvilda maiddái ahte lea dorvvolašvuohta go olbmuin leat máŋga liggen vejolašvuođat. 

- Muhtun jagiid dassái celkkii NVE ahte muorrabuollima haga elrávdnjefierpmádat Norggas livččii nohkagoahtán. Jáhkán ahte cealkámuš lea olu eanet áigeguovdil otnáš elektrifiseremiin. Buvttadeapmi maid ii leat buorre luonddušláddjivuhtii. Dálá ráinnasboaldinuvnnuin, de lea suovva unniduvvon ja luoitimat unniduvvon uvnnabuvttadeddjiid dieđuid mielde, dadjá Sund.

Muoras lea ollu energiija..

- Ovtta kilo 20 proseantta njuoskkadis, beroškeahttá muorrasorttat, sisttisdoallá 4 kWh energiija. Dat lea seamma go diktit páneluvnna 1000W:s leat alde njeallje diimmu, loahpaha son.

Viečča muorrasárga

MURRENKALENDDAR

• Borgemánnu - skábmamánnu: murren, áinnas go lea šaddi mánnu
• Njukčamánnu - cuoŋománnu: muorat dolvojuvvojit ruoktot go lea ain muohta - áinnas skohteriin go lea cuoŋu
• Miessemánnu - suoidnemánnu: monnen- ja čivganáigodagas diktit mii vuovddi ráfis, ja mii čuollat ja ja bordit boahtte jagáš dálvemuoraid šilljus