Bivdogoarta smávvafuođđobivdui oastat:

• natureit.no 
• báikkálaš koartavuvdiin

Don fertet máksit bivdodiva ovdal go oasttat bivdokoarta.

Iešguđetge bivdoguovllu bivdiidlohku regulerejuvvo dárbbu mielde. Bivdoguovlluid bivdodeaddu sáhttá maiddái regulerejuvvot. Beaive- ja áigodatearit sáhttet ásahuvvot. 

FeFo smávvafuođđobivddu mearrádusaid rihkkun sáhttá mielddisbuktit ahte váldit bivdogoartta ruovttoluotta, bivdi ii oaččo bivdit ja/dahje váidojuvvo.

Smávvafuođđobivddu bivdokoarta addá lobi bivdit buot bivdošlájaid, earret gárduma - bivdokoarta ii gusto gárduma oktavuođas.

Smávvafuođđobivdolohpi addá maiddái lobi bivdit smávva boraspiriid.

Mii álgit vuovdit áigodatgoarttaid Finnmárkku ássiide suoidnemánu 1. beaivvi. Áigodatgoarttaid sáhttá doibmii bidjat borgemánu 1. beaivvi rájes. Mannan áigodaga smávvafuođđobivdokoarttat gustojit gitta borgemánu 1. beaivvi rádjai ja smávvafuođđonáliide main bivdu álgá árabut go borgemánu 1. beaivvi. 

Bivdit vuollel 20 jagi geat ásset Finnmárkkus ožžot vuoliduvvon hatti áigodatgoarttain ruovttugielddas ja áigodatgoarttain Finnmárkkuopmodagas. 

Skuvlaoahppit, studeanttat ja soahtebálvalusgeatnegasat Finnmárkkus rehkenasttejuvvojit ássin suohkanis gos leat studeremin / bálvalusgeatnegasvuođas.  

Boazodoallit eai dárbbaš máksit bivdogoartta muhto galget máksit bivdidivada. Eaktu lea ahte bivdu dáhpáhuvvá guovllus gos lea boazodoallu. 

Smávvafuođđo bivdogoarta oastat natureIT siiddus. 

Gárdun

Bivdit geat áigot gárdut Finnmárkkuopmodagas fertit oastit gárdunkoartta. Rievssatgárdun lea dušše lobálaš sidjiide geain lea registerejuvvon ássančujuhus Finnmárkkus.

Skuvllat ja mánáidgárddit ožžot nuvttá gárdungoartta oahpahusulbmilii, dan olbmo nammii geat oahpahit rievssatgárduma. Bivdogoartta oaččut FeFos.

Bivdit sáhttet oastit bivdokoartta borgemánu 1. beaivvi rájes. Dalle biddjojit ráddjejuvvon mearri beaivekoarttat vuovdimassii.  Smávvafuođđobivddu beaivekoartaid sáhtá aktiveret dáhtoniidda maŋŋa čakčamánu 10 b.  Máddodatkártema maŋŋil árvvoštallojuvvo eambbo beaivekoarttaid bidjat vuovdimassii.

Bivdit geat orrot olggobealde Finnmárkku ja Norgga sáhttet maid oastit ja doibmiibidjat áigodatkoartta eaŋkilsuohkaniid várás borgemánu 1. beaivvi rájes, muhto áigodatkoarta ii sáhte doibmiibiddjojuvvot dáhtoniidda ovdal čakčamánu 25. beaivvi. Áigodatkoarta ii leat gustovaš ovdal lea doibmiibiddjojuvvon.

Dárkkistit leatgo guoros bivdogoarttat mátkkálaččaide, sáhtát álggáhit beaiveboarggaid oastinvuogi. Dalle oainnát ovttaskas bivdoguovlluid stáhtusa ja dáhtona. Muhto gustojeaddji prinsihppa lea ahte bivdi gii vuosttamužžan dieđiha iežas, beassá vuosttamužžan válljet.

Beaivegoarta lea dohkálaš dušše dan bivdoguovllus gos lea aktiviserejuvvon. Beaivegoarta gusto buot fuođđošlájaid bivdimii.

Bivdogoarta bivdiide geat leat vuollel 20 jagi ja orrot olggobealde Finnmárkku doaibmá olles Finnmárkkuopmodagas borgemánu 21. beaivve rájes.

Smávvafuođđo bivdogoarta oastat natureIT siiddus. 

Bivdogoarttat eanalottiide, njoammiliidda, čáhcelottiide, čuotnjamiidda ja mearralottiide ferte aktiviseret ovdal go bivdu álggahuvvo. Dát guoská maiddái rievssatgárdumii. Bivdogoartta aktiveren mearkkaša ahte bivdi dieđiha makkár bivdoguovllus ja makkár beaivvi lea jurdda bivdit. Bivdogoarttat sáhttet doaibmagoahtit borgemánu 1. beaivve rájes. Boraspirebivdui ii dárbbaš aktiveret bivdogoartta. 

Galle johtti bivdi leat bivdoguovllus muddejuvvojit. 

Bivdogoarttaid aktiviseren ja bivdoraporteren lea dehálaš vai mii galgat sáhttit čađahit eanemus lági mielde máhtolašvuođa vuođul smávvafuođđohálddašeami.

Beaivegoarttat
Beaivegoarta doaibmagoahtá automáhtalaččat go oastá dan. Bivdit geain lea beaivegoarta sáhttet rievdadit doaibmi bivdoguovllu jus eará bivdoguovllus lea sadji ja rievdadus dahkko ovdal plánejuvvon bivdobeaivvi.

Áigodatgoarttat
Áigodatkoartta ferte aktiveret ovdal bivddu. Áigodatgoarttaid sáhttá doaibmat logi beaivái hávális. Leat máŋga vuogi mo aktiviseret goartta: 

• Oza NatureIT-áppa Google Play:s dahje App Stores (App Store:s) ja viečča dan. Geavaheaddjinamain ja beassansániin sisačáliheapmi.
• Aktivere bivdogoarttaid neahttasiiddus: Čálit sisa natureit.no dahje geavat goartanummira ja beassansáni (geahča olgeš bealde bivdogoartta).  
• SMS bokte aktiverejuvvo. Sádde <fefojakt> gaskka <jaktfelt> 1963. Omd. “fefojakt KAU8” 1963. Bivdogoarta aktiverejuvvo seammá beaivvi go diehtu sáddejuvvo.  

Muitte bivdoraportet natureit.no:s maŋŋil bivddu ja bivddu. Sáhtát maiddái raporteret Natureit-nammasaš mobiilaáppas. Don raporteret maiddái aktiverejuvvon beivviid vaikko it šaddan bivdit.

Logge iežat kontui, ahje geavat goartanummira ja beassansáni ohcankárttas olgeš bealde. Bivdit geain lea áigodatgoarta bivdojuvvojit dađistaga raporteret sállaša áigodagas. Cuoŋománu 30. b. lea maŋimuš áigemearri buktit bivdoraportta.

Váilevaš bivdoraporta dagaha divada. Divat lasihuvvo go oasttát bivdokoartta čuovvovaš áigodagas.

Finnmárkkuopmodat lea juhkkojuvvon bivdoguovlluide.. 

Bivdogoarta galgá aktiverejuvvot NatureIT:s  dan bivdoguovllus gos áiggut bivdit. Bivdogoarta lea ain gustovaš olles gielddas (áigodatkoarta gielddas) dahje oppa Finnmárkkuopmodagas (áigodatkoarta Finnmárkkuopmodagas). 

Sis geain lea jahkekoarta sáhttet rievdadit bivdoguovllu raporterema bokte.

Finnmárkkuopmodagas gávdnojit guovllut, mat almmolaš muddema geažil eai leat rabas bivdit smávvafuđđožiid. Dieđuid suodjalanguovlluid birra, daid ráddjema birra ja suodjalanmearrádusaid birra sáhttá oažžut go váldá oktavuođa Tromssa ja Finnmárkku Stáhtahálddašeddjiiguin, Stáhta luonddubearráigeahčuin (SNO) dahje gielddain.

FeFo bivdokgoarta gusto dušše Finnmárkkuopmodahkii. Loga gokko lea priváhta opmodat.

Gielda lea matrikulereneiseváldi ja das lea ovddasvástádus rájiide mat gávdnojit kárttas neahttasiiddus Norgeskartet (Kartverket), gos maiddái gávnnat dálu- ja geavahusnummara (gnr / bnr). FeFo lea eanaeaiggát ja ránnjá, muhto das ii leat makkárge sierra váldi olggobealde oamastanrájiid. Finnmárkkuopmodagas leat rájit ollu priváhta opmodagaide. Ollu dain leat boasttu rájit dahje eai obage leat rájit.

It goittotge sáhte geavahit bivdogoartta maid ostet? Ii leat gáhtanvuoigatvuohta oastit oaggunkoartta dahje bivdokoartta FeFos. Dát lea danin go gáhtanvuoigatvuođalága § 22 bustávva m dadjá ahte ii sáhte gáhtat dakkár oastima.

Dábálaččat mii eat mávsse ruovttoluotta koartta maid leat oastán. Jus dutnje eai atte vejolašvuođa bivdit dahje háliidat rievdadit bivdoguovllu, de sáhttit mii árvvoštallat ášši dárkileappot. Sáddes e-poastta čujuhussii post@fefo.no ovdal go plánejuvvo bivdu. Čális bivdogoartta nummira ja čilge manne it sáhte geavahit goartta. Oasit bivdokoarttain eai máksojuvvo ruovttoluotta. Vejolaš refušuvnnat buhtaduvvojit konto mii geavahuvvui oastima oktavuođas.

Boazodolliin geain lea vuoigatvuohta doaimmahit boazodoalu lea vuoigatvuohta oažžut nuvttá bivdokoartta Finnmárkkuopmodagas dan guovllus gos sis lea lobálaš orrunsadji bohccuideasetguin. 'Retten til å utøve reindrift' mearkkaša ahte lea dohkkehuvvon boazomearka, gč. boazodoallolága 26 §.

Mieđušteaddjiin ja bearrašiin geain ii leat mearka, ii leat vuoigatvuohta oažžut nuvttá bivdokoartta.

Boazodoallolága 26. § cealká ná bivddu ja guolásteami birra sámi boazodoalloguovllus:

Boazodolliin geain lea vuoigatvuohta doaimmahit boazodoalu lea vuoigatvuohta oažžut nuvttá bivdokoartta Finnmárkkuopmodagas dan guovllus gos sis lea lobálaš orrunsadji bohccuideasetguin. 'Retten til å utøve reindrift' mearkkaša ahte lea dohkkehuvvon boazomearka, gč. boazodoallolága 26 §.

Dárbbašeaddjiin ja bearrašiin geain ii leat mearka, ii leat vuoigatvuohta nuvttá bivdokoartta oažžut.

Boazodoallolága § 26 dadjá čuovvovaččat bivddu ja guolásteami birra sámi boazodoalloguovllus:

Sámi boazodoalloguovllus mielddisbuktá boazodoallovuoigatvuohta lobálaš boazodoalu doaimmahettiin vuoigatvuođa bivdit ja guolástit stáhta almennegiin, ja dakkár stáhtaeatnamiin mat eai leat erenoamážit mihtiduvvon ja Finnmárkkuopmodagas dan orohaga siskkobealde gos boazodoallu doaimmahuvvo, seamma eavttuiguin mat leat gieldda, gili dahje báikegotti ássiin gos almennet, stahtaeanan dahje Finnmárkkuopmodaga guoskevaš eanan lea. Stáhta mihtiduvvon vuvddiin ja duoddariin boazodoalloguovllu siskkobealde galgá boazodolliid bivdin- ja guolástanvuoigatvuohta leat nu movt lea leamaš doložis.

Gonagas sáhttá mearridit ahte boazodolliin galgá leat aktovuoigatvuohta geavahit gitta guollebivdoneavvuid dárkileappot mearriduvvon jávrriin ja johkaosiin eará stáhtaeatnamiin go stáhta almmennegiin. Gonagas sáhttá maiddái mearridit ahte vissis jávrriid ja johkaosiid mat leat eatnamiin namuhuvvon ovddit cealkagis, galget beassat bivdit duššefal sii guđet doaimmahit boazodoalu.

Bivddu ja guolásteami ovddas dán paragráfa mearrádusaid vuođul ii galgga máksojuvvot láigu ii ge goartadivat.